(από τις Οικοτριβές)
Την τελευταία περίοδο, η οικονομική κρίση εμφανίζεται όλο και πιο συχνά ως δικαιολογία για να καταπατηθεί και το τελευταίο πρόσχημα αστικής νομιμότητας προκειμένου να διευκολυνθεί η «ανάπτυξη». Σε αυτά τα πλαίσια, η έγκριση με υπογραφή τριών υπουργών (ΚΥΑ 533/15088/945/ΦΕΚ3540Β/31-12-2012) της δημιουργίας Βιομηχανικής Περιοχής (ΒΙΠΕ ή Επιχειρηματικού Πάρκου Α΄) στους Φούρνους Μαντουδίου από την ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ αποτελεί ένα έγκλημα σε βάρος του περιβάλλοντος της καταπράσινης βόρειας Εύβοιας, της υγείας των κατοίκων και των υφισταμένων οικονομικών δραστηριοτήτων.
Ο χαρακτηρισμός ΒΙΠΕ (ή Επιχειρηματικό Πάρκο Α΄) δεν είναι απλά χαρακτηρισμός μιας περιοχής που διαθέτει βιομηχανία. Αποτελεί χαρακτηρισμό συγκεκριμένου οριοθετημένου χώρου όπου επιτρέπεται να εγκατασταθούν βιομηχανικές μονάδες οποιουδήποτε βαθμού «όχλησης» (δηλαδή ρύπανσης). Η νέα νομοθεσία επιτρέπει στον ιδιώτη διαχειριστή της ΒΙΠΕ, εφόσον αυτή αδειοδοτηθεί, να εγκαταστήσει με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς έννομη δυνατότητα ένστασης από τους κατοίκους, όποια μονάδα κρίνει ως συμβατή.
Οι φόβοι των κατοίκων, που έχουν ήδη προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στην υπουργική απόφαση, είναι πως στο χώρο της ΒΙΠΕ θα προσελκυσθούν όλες οι ρυπογόνες και επικίνδυνες μονάδες που αποπέμπονται από όλες τις άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ήδη, στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και στην υπουργική απόφαση μνημονεύεται η εγκατάσταση μιας γιγαντιαίας μονάδας παραγωγής ηλεκτρισμού 1160 MW, με καύσιμο φυσικό αέριο, που θα καταστήσει το Μαντούδι το δεύτερο ενεργειακό κέντρο μετά την Πτολεμαΐδα.
Η έγκριση μιας ΒΙΠΕ στη βόρεια Εύβοια παραβιάζει ευθέως τα υφιστάμενα χωροταξικά πλαίσια (γενικά και ειδικά) που απαιτούν ενίσχυση του τουρισμού, και επιτρέπουν μόνο βιομηχανική δραστηριότητα (μέχρι μέσης όχλησης) σχετική με τις εξορύξεις, που να μη θίγει τον τουρισμό και τις υπόλοιπες υφιστάμενες δραστηριότητες.
Το βασικό επιχείρημα των επενδυτών και των πολιτικών υποστηρικτών τους όσον αφορά στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι πως στην παρούσα φάση εξετάζονται μόνο οι επιπτώσεις από την κατασκευή της ΒΙΠΕ (δηλαδή την περίφραξη, τα δίκτυα τηλεφωνίας, υδροδότησης κ.λπ.) και πως οι επιπτώσεις από τις μελλοντικές επιχειρηματικές δραστηριότητες θα εξεταστούν με τις αντίστοιχες επιμέρους μελέτες. Παρόλα αυτά, ακόμα και για την ηλεκτροπαραγωγική μονάδα δεν υπολογίζεται η ρύπανση και δεν προβλέπεται κανένα μέτρο αντιρρύπανσης, ενώ μέσα στα έργα υποδομής της ΒΙΠΕ έχουν ενταχθεί και σημαντικά έργα υποδομής της μονάδας αυτής (αγωγοί φυσικού αερίου, αγωγοί θαλάσσιου νερού για ψύξη των στροβίλων).
Ο παραλογισμός αυτής της επιχειρηματολογίας γίνεται εύκολα κατανοητός στην περίπτωση της κατανάλωσης νερού. Η ΜΠΕ, προσπαθώντας να κρατήσει τα προσχήματα, υπολογίζει τις υδρευτικές ανάγκες της ΒΙΠΕ με βάση το μόνο δεδομένο που έχει ο μελετητής αυτή τη στιγμή, δηλαδή το εμβαδόν της άδειας ΒΙΠΕ! Συγκεκριμένα, από την αιτούμενη κατανάλωση 56 κυβ. την ώρα, το 80% αφορά τις άγνωστες μελλοντικές δραστηριότητες, στις οποίες ο μελετητής αυθαίρετα αποδίδει μέση κατανάλωση 2,5 κυβ. νερό τη μέρα ανά στρέμμα (με εξίσου αυθαίρετη απόκλιση 50%). Αυτό είναι παράνομο, αφού σύμφωνα με το νόμο 3789/87 και την ΚΥΑ 150559/16-6-2011: «Το δικαίωμα χρήσης νερού περιορίζεται στο ανώτατο όριο των πραγματικών αναγκών του δικαιούχου».
Παρά την εξόφθαλμη έλλειψη νομικών ερεισμάτων, η υπουργική απόφαση δεν εκπλήσσει. Αρκεί να αναφέρουμε ότι ο σημερινός υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Αθ. Σκορδάς, υπεύθυνος για τις ΒΙΠΕ, τον Ιούνη 2010 είχε ως εκπρόσωπος της ΤΕΡΝΑ παρουσιάσει στο Δημοτικό Συμβούλιο Κηρέως τα σχέδια της εταιρίας για ΒΙΠΕ εκθειάζοντας την αναγκαιότητά της, ενώ αναφέρεται στην ίδια τη ΜΠΕ ως υπεύθυνος έργου.
Ποιες όμως θα είναι οι πραγματικές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή; Η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, το μόνο έργο που είναι ήδη γνωστό, θα παράγει καυσαέρια περισσότερα από 2,5 φορές αυτά που εκλύονται από το σύνολο των εργοστασίων της Ελευσίνας, ενώ το εκλυόμενο διοξείδιο του άνθρακα θα ξεπερνά τους 1,8 εκ. τόνους ετησίως που παράγονται από το σύνολο των αυτοκινήτων της Αττικής (βάσει μελέτης του Μετσόβιου Πολυτεχνείου υπό τον καθηγητή κ. Διονύση Ασημακόπουλο για τις επιπτώσεις σχεδιαζόμενης ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας στο Θριάσιο, ισχύος 880 MW).
Η όξινη βροχή, η απόρριψη στη θάλασσα έως και 800.000 τόνων χλωριωμένου ζεστού νερού ημερησίως, που θα χρησιμεύει στην ψύξη των στροβίλων, η υπεράντληση νερού (μέχρι και 800 τόνοι την ώρα) από τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής του Μαντουδίου θα έχει τραγικές συνέπειες στην ποιότητα του νερού, τη φυσική χλωρίδα και πανίδα, τη γεωργία και πάνω απ’ όλα στην υγεία των κατοίκων. Στη ρύπανση αυτή θα προστεθεί και η παραγόμενη από τις άγνωστες για την ώρα μονάδες που θα επιλέξει η εταιρία να εγκαταστήσει στη ΒΙΠΕ (καύση σκουπιδιών, επεξεργασία βιομηχανικών αποβλήτων ή άλλες).
Η δημοτική αρχή και οι εκπρόσωποι της εταιρίας προσπαθούν να πείσουν τους κατοίκους πως η ΒΙΠΕ θα δημιουργήσει «άνω των χιλίων» θέσεων εργασίας. Όμως, η ηλεκτροπαραγωγική μονάδα σύμφωνα με την ίδια την εταιρία θα απασχολεί 84 άτομα, εκ των οποίων οι 60 θα είναι ειδικευμένοι τεχνικοί. Η απώλεια, από την άλλη, χιλιάδων θέσεων εργασίας από τις θιγόμενες οικονομικές δραστηριότητες επιμελώς αποσιωπάται.
Η απάντηση στο πρόβλημα της ανεργίας δεν είναι εύκολη. Το σίγουρο όμως είναι πως από την περιοχή πέρασαν πολλοί επιχειρηματίες που υποσχέθηκαν λύση του προβλήματος και έφυγαν αφήνοντας πίσω τους μόνο περιβαλλοντικές πληγές και νέους ανέργους. Στις σημερινές συνθήκες κρίσης, η ιδιωτική πρωτοβουλία πιο απροκάλυπτα από ποτέ αναζητά το μέγιστο άμεσο κέρδος. Η μόνη ελπίδα των κατοίκων είναι η συντονισμένη διεκδίκηση της αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής (ορυκτός πλούτος, φυσική ομορφιά) κάτω από το δικό τους έλεγχο, καθώς οι ίδιοι καταλαβαίνουν καλύτερα απ’ όλους τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος όπου ζουν.
Ο αγώνας των κατοίκων ενάντια στην ΒΙΠΕ είναι αγώνας ενάντια στην καταστροφή της βόρειας Εύβοιας. Είναι αγώνας επιβίωσης. Οι κάτοικοι δεν περιορίζονται στη δικαστική οδό. Αξιοποιούν όλα τα θεμιτά μέσα προκειμένου να αποτρέψουν το έγκλημα. Και σε αυτό τον αγώνα αναζητούν τη συμπαράταξη όλων των συνειδητοποιημένων πολιτών και επιδιώκουν το συντονισμό με παρόμοια κινήματα άλλων περιοχών.
Την τελευταία περίοδο, η οικονομική κρίση εμφανίζεται όλο και πιο συχνά ως δικαιολογία για να καταπατηθεί και το τελευταίο πρόσχημα αστικής νομιμότητας προκειμένου να διευκολυνθεί η «ανάπτυξη». Σε αυτά τα πλαίσια, η έγκριση με υπογραφή τριών υπουργών (ΚΥΑ 533/15088/945/ΦΕΚ3540Β/31-12-2012) της δημιουργίας Βιομηχανικής Περιοχής (ΒΙΠΕ ή Επιχειρηματικού Πάρκου Α΄) στους Φούρνους Μαντουδίου από την ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ αποτελεί ένα έγκλημα σε βάρος του περιβάλλοντος της καταπράσινης βόρειας Εύβοιας, της υγείας των κατοίκων και των υφισταμένων οικονομικών δραστηριοτήτων.
Ο χαρακτηρισμός ΒΙΠΕ (ή Επιχειρηματικό Πάρκο Α΄) δεν είναι απλά χαρακτηρισμός μιας περιοχής που διαθέτει βιομηχανία. Αποτελεί χαρακτηρισμό συγκεκριμένου οριοθετημένου χώρου όπου επιτρέπεται να εγκατασταθούν βιομηχανικές μονάδες οποιουδήποτε βαθμού «όχλησης» (δηλαδή ρύπανσης). Η νέα νομοθεσία επιτρέπει στον ιδιώτη διαχειριστή της ΒΙΠΕ, εφόσον αυτή αδειοδοτηθεί, να εγκαταστήσει με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς έννομη δυνατότητα ένστασης από τους κατοίκους, όποια μονάδα κρίνει ως συμβατή.
Οι φόβοι των κατοίκων, που έχουν ήδη προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στην υπουργική απόφαση, είναι πως στο χώρο της ΒΙΠΕ θα προσελκυσθούν όλες οι ρυπογόνες και επικίνδυνες μονάδες που αποπέμπονται από όλες τις άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ήδη, στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και στην υπουργική απόφαση μνημονεύεται η εγκατάσταση μιας γιγαντιαίας μονάδας παραγωγής ηλεκτρισμού 1160 MW, με καύσιμο φυσικό αέριο, που θα καταστήσει το Μαντούδι το δεύτερο ενεργειακό κέντρο μετά την Πτολεμαΐδα.
Η έγκριση μιας ΒΙΠΕ στη βόρεια Εύβοια παραβιάζει ευθέως τα υφιστάμενα χωροταξικά πλαίσια (γενικά και ειδικά) που απαιτούν ενίσχυση του τουρισμού, και επιτρέπουν μόνο βιομηχανική δραστηριότητα (μέχρι μέσης όχλησης) σχετική με τις εξορύξεις, που να μη θίγει τον τουρισμό και τις υπόλοιπες υφιστάμενες δραστηριότητες.
Το βασικό επιχείρημα των επενδυτών και των πολιτικών υποστηρικτών τους όσον αφορά στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι πως στην παρούσα φάση εξετάζονται μόνο οι επιπτώσεις από την κατασκευή της ΒΙΠΕ (δηλαδή την περίφραξη, τα δίκτυα τηλεφωνίας, υδροδότησης κ.λπ.) και πως οι επιπτώσεις από τις μελλοντικές επιχειρηματικές δραστηριότητες θα εξεταστούν με τις αντίστοιχες επιμέρους μελέτες. Παρόλα αυτά, ακόμα και για την ηλεκτροπαραγωγική μονάδα δεν υπολογίζεται η ρύπανση και δεν προβλέπεται κανένα μέτρο αντιρρύπανσης, ενώ μέσα στα έργα υποδομής της ΒΙΠΕ έχουν ενταχθεί και σημαντικά έργα υποδομής της μονάδας αυτής (αγωγοί φυσικού αερίου, αγωγοί θαλάσσιου νερού για ψύξη των στροβίλων).
Ο παραλογισμός αυτής της επιχειρηματολογίας γίνεται εύκολα κατανοητός στην περίπτωση της κατανάλωσης νερού. Η ΜΠΕ, προσπαθώντας να κρατήσει τα προσχήματα, υπολογίζει τις υδρευτικές ανάγκες της ΒΙΠΕ με βάση το μόνο δεδομένο που έχει ο μελετητής αυτή τη στιγμή, δηλαδή το εμβαδόν της άδειας ΒΙΠΕ! Συγκεκριμένα, από την αιτούμενη κατανάλωση 56 κυβ. την ώρα, το 80% αφορά τις άγνωστες μελλοντικές δραστηριότητες, στις οποίες ο μελετητής αυθαίρετα αποδίδει μέση κατανάλωση 2,5 κυβ. νερό τη μέρα ανά στρέμμα (με εξίσου αυθαίρετη απόκλιση 50%). Αυτό είναι παράνομο, αφού σύμφωνα με το νόμο 3789/87 και την ΚΥΑ 150559/16-6-2011: «Το δικαίωμα χρήσης νερού περιορίζεται στο ανώτατο όριο των πραγματικών αναγκών του δικαιούχου».
Παρά την εξόφθαλμη έλλειψη νομικών ερεισμάτων, η υπουργική απόφαση δεν εκπλήσσει. Αρκεί να αναφέρουμε ότι ο σημερινός υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Αθ. Σκορδάς, υπεύθυνος για τις ΒΙΠΕ, τον Ιούνη 2010 είχε ως εκπρόσωπος της ΤΕΡΝΑ παρουσιάσει στο Δημοτικό Συμβούλιο Κηρέως τα σχέδια της εταιρίας για ΒΙΠΕ εκθειάζοντας την αναγκαιότητά της, ενώ αναφέρεται στην ίδια τη ΜΠΕ ως υπεύθυνος έργου.
Ποιες όμως θα είναι οι πραγματικές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή; Η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, το μόνο έργο που είναι ήδη γνωστό, θα παράγει καυσαέρια περισσότερα από 2,5 φορές αυτά που εκλύονται από το σύνολο των εργοστασίων της Ελευσίνας, ενώ το εκλυόμενο διοξείδιο του άνθρακα θα ξεπερνά τους 1,8 εκ. τόνους ετησίως που παράγονται από το σύνολο των αυτοκινήτων της Αττικής (βάσει μελέτης του Μετσόβιου Πολυτεχνείου υπό τον καθηγητή κ. Διονύση Ασημακόπουλο για τις επιπτώσεις σχεδιαζόμενης ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας στο Θριάσιο, ισχύος 880 MW).
Η όξινη βροχή, η απόρριψη στη θάλασσα έως και 800.000 τόνων χλωριωμένου ζεστού νερού ημερησίως, που θα χρησιμεύει στην ψύξη των στροβίλων, η υπεράντληση νερού (μέχρι και 800 τόνοι την ώρα) από τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής του Μαντουδίου θα έχει τραγικές συνέπειες στην ποιότητα του νερού, τη φυσική χλωρίδα και πανίδα, τη γεωργία και πάνω απ’ όλα στην υγεία των κατοίκων. Στη ρύπανση αυτή θα προστεθεί και η παραγόμενη από τις άγνωστες για την ώρα μονάδες που θα επιλέξει η εταιρία να εγκαταστήσει στη ΒΙΠΕ (καύση σκουπιδιών, επεξεργασία βιομηχανικών αποβλήτων ή άλλες).
Η δημοτική αρχή και οι εκπρόσωποι της εταιρίας προσπαθούν να πείσουν τους κατοίκους πως η ΒΙΠΕ θα δημιουργήσει «άνω των χιλίων» θέσεων εργασίας. Όμως, η ηλεκτροπαραγωγική μονάδα σύμφωνα με την ίδια την εταιρία θα απασχολεί 84 άτομα, εκ των οποίων οι 60 θα είναι ειδικευμένοι τεχνικοί. Η απώλεια, από την άλλη, χιλιάδων θέσεων εργασίας από τις θιγόμενες οικονομικές δραστηριότητες επιμελώς αποσιωπάται.
Η απάντηση στο πρόβλημα της ανεργίας δεν είναι εύκολη. Το σίγουρο όμως είναι πως από την περιοχή πέρασαν πολλοί επιχειρηματίες που υποσχέθηκαν λύση του προβλήματος και έφυγαν αφήνοντας πίσω τους μόνο περιβαλλοντικές πληγές και νέους ανέργους. Στις σημερινές συνθήκες κρίσης, η ιδιωτική πρωτοβουλία πιο απροκάλυπτα από ποτέ αναζητά το μέγιστο άμεσο κέρδος. Η μόνη ελπίδα των κατοίκων είναι η συντονισμένη διεκδίκηση της αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής (ορυκτός πλούτος, φυσική ομορφιά) κάτω από το δικό τους έλεγχο, καθώς οι ίδιοι καταλαβαίνουν καλύτερα απ’ όλους τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος όπου ζουν.
Ο αγώνας των κατοίκων ενάντια στην ΒΙΠΕ είναι αγώνας ενάντια στην καταστροφή της βόρειας Εύβοιας. Είναι αγώνας επιβίωσης. Οι κάτοικοι δεν περιορίζονται στη δικαστική οδό. Αξιοποιούν όλα τα θεμιτά μέσα προκειμένου να αποτρέψουν το έγκλημα. Και σε αυτό τον αγώνα αναζητούν τη συμπαράταξη όλων των συνειδητοποιημένων πολιτών και επιδιώκουν το συντονισμό με παρόμοια κινήματα άλλων περιοχών.
ΡΟΛΑΝΔΟΣ ΠΑΥΛΟΥ
γιατρός, μέλος της Επιτροπής Αγώνα ενάντια στη ΒΙΠΕ βόρειας Εύβοιας
Blog στο WordPress.com. Theme: Fresh & Clean by WPExplorer.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου