Περιβαλλοντικό έγκλημα στην Αυλίδα.

Διαρροή πετρελαίου στη θαλάσσια περιοχή έξω από τα Ναυπηγεία Χαλκίδας. Προχειρότητα στην επιχείρηση απορρύπανσης.

Του Τάσου Σαραντή

Μεγάλη οικολογική καταστροφή σημειώθηκε το πρωί του Σαββάτου 6/7 στη θαλάσσια περιοχή που βρίσκεται έξω από τα Ναυπηγεία Χαλκίδας έπειτα από διαρροή πετρελαίου, το οποίο, εξαιτίας των δυνατών ανέμων, διασκορπίστηκε σε έκταση πολλών τετραγωνικών χιλιομέτρων. Στο σημείο έσπευσε το Κεντρικό Λιμεναρχείο Χαλκίδας που συνέλεξε δείγματα από τέσσερα πλοία που βρίσκονταν δεμένα στην αποβάθρα των ναυπηγείων προκειμένου να υποβληθούν σε επισκευαστικές εργασίες.

Αν και τα αποτελέσματα της δειγματοληψίας δεν έχουν ακόμη εκδοθεί, υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες ότι η διαρροή του πετρελαίου προήλθε από ένα εκ των συγκεκριμένων πλοίων κατά τη διάρκεια εκκένωσης και καθαρισμού των δεξαμενών καυσίμων του, διαδικασία που επιβάλλεται πριν από τις επισκευαστικές εργασίες.

Είχαν κάνει… άσκηση

Το εντυπωσιακό της υπόθεσης είναι ότι πριν από περίπου ένα μήνα, συγκεκριμένα στις 5 Ιουνίου, στο πλαίσιο εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, διοργανώθηκε από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Χαλκίδας άσκηση αντιμετώπισης θαλάσσιας ρύπανσης με ευρεία κινητοποίηση μέσων και προσωπικού.

Το σενάριο της άσκησης προέβλεπε την πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης από πλοίο που βρισκόταν στις εγκαταστάσεις των Ναυπηγείων Χαλκίδας και την πρόκληση πυρκαγιάς από τη διαρρέουσα ποσότητα πετρελαιοειδών. Στην άσκηση συμμετείχαν εκπρόσωποι των Ναυπηγείων Χαλκίδας, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος.

Ενα μήνα μετά, το σενάριο έγινε πραγματικότητα και η άσκηση του λιμεναρχείου αποδείχθηκε επιτυχημένη… μόνο στα χαρτιά. Για την αντιμετώπιση της διαρροής το λιμεναρχείο περιορίστηκε στον ρόλο του επόπτη στην επιχείρηση αποκατάστασης της περιοχής, μη κάνοντας τον κόπο να απλώσει τα πλωτά προστατευτικά φράγματα που προβλέπονται σε αυτές τις περιπτώσεις και που είχε χρησιμοποιήσει στην άσκηση. Αντ’ αυτού, επέτρεψε τη ρίψη μεγάλων ποσοτήτων χημικών στη θάλασσα προκειμένου να διαλυθεί το πετρέλαιο.

Από την πλευρά τους, τα ναυπηγεία έστειλαν ανειδίκευτους οικονομικούς μετανάστες, χωρίς τα αναγκαία τεχνικά μέσα, πάντα υπό την παρακολούθηση του Λιμενικού, οι οποίοι με γυμνά χέρια και μικρούς πλαστικούς κουβάδες προσπαθούσαν να μαζέψουν το πετρέλαιο που έφτανε στην ακτή.

3,5 τόνοι πετρελαίου

Μέχρι το μεσημέρι της ίδιας μέρας είχαν συλλεχθεί από τη θάλασσα πάνω από 3,5 τόνοι πετρέλαιο (15 βαρέλια των 250 κιλών) και δεκάδες σακούλες με φύκια βουτηγμένα στο πετρέλαιο. Ηταν τέτοια η προχειρότητα της επιχείρησης απορρύπανσης που κανείς δεν γνώριζε ότι οι σακούλες των σκουπιδιών με τα πετρελαιωμένα φύκια δεν πρέπει να πεταχτούν στα σκουπίδια, αλλά να ακολουθήσουν διαδικασία ασφαλούς εξουδετέρωσης. Ετσι, οι σακούλες παρέμειναν στην παραλία επί μέρες.

Εντύπωση και εύλογες απορίες προκάλεσε η στάση των οργάνων του Λιμενικού που, παρακολουθώντας τα τεκταινόμενα, προσπάθησαν όχι μόνο να αποτρέψουν αλλά και να κατασχέσουν φωτογραφίες που τράβηξε πολίτης της περιοχής. Μαζί με τους πολίτες που έσπευσαν στο σημείο βρέθηκε και ο αντιδήμαρχος Αυλίδας Κώστας Ρήγος, ο οποίος μας επιβεβαίωσε τα περιστατικά και κατέθεσε τη Δευτέρα 8/7 στην Εισαγγελία καταγγελία για μόλυνση και ρύπανση της περιοχής.

Στην προσπάθεια επικοινωνίας μας με τα Ναυπηγεία Χαλκίδας δεν εμφανίστηκε ο αρμόδιος τεχνικός διευθυντής, αλλά η δικηγόρος της επιχείρησης, η οποία αρνήθηκε ότι η διαρροή του πετρελαίου προκλήθηκε από τα ναυπηγεία, ενώ είπε ότι τα ναυπηγεία έστειλαν τους εργάτες να βοηθήσουν επειδή είναι υποχρεωμένα από τη σύμβαση που έχουν υπογράψει. Δεν μπόρεσε, ωστόσο, να αιτιολογήσει επαρκώς γιατί τα βαρέλια με το πετρέλαιο που συλλέχθηκε συγκεντρώθηκαν στις εγκαταστάσεις των ναυπηγείων.

Τα γεγονότα επιβεβαιώνει και ο βουλευτής Εύβοιας του ΣΥΡΙΖΑ, Β. Αποστόλου, με καταγγελία του στον τοπικό Τύπο του νομού, στην οποία καλεί «τους αρμόδιους -Τοπική Αυτοδιοίκηση, Λιμεναρχείο και εισαγγελέα Χαλκίδας- να παρέμβουν άμεσα για να προστατεύσουν την υγεία των χιλιάδων λουομένων και κατοίκων της περιοχής και να εξαντλήσουν όλη την αυστηρότητα του νόμου για την επιχείρηση που χρόνια τώρα εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται με την ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος».

Επιπλέον, ο κ. Αποστόλου, υιοθετώντας χρόνιες καταγγελίες κατοίκων της περιοχής, αναφέρει: «Είναι γνωστό επίσης ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση, παρά την απαγόρευση νυκτερινής αμμοβολής που ισχύει από το Πάσχα μέχρι τον Οκτώβρη, σχεδόν κάθε βράδυ διενεργεί αμμοβολές, με αποτέλεσμα κάθε είδους τοξικά απόβλητα να πέφτουν στη θάλασσα και λόγω των ρευμάτων να διαχέονται σε όλο τον Ευβοϊκό». Και αυτή την καταγγελία την αρνείται η δικηγόρος της επιχείρησης, εντούτοις ο κ. Ρήγος επιβεβαιώνει ότι τα ναυπηγεία έχουν εναποθέσει τα τοξικά υποπροϊόντα της αμμοβολής σε σημεία που είναι ορατά.

Δυστυχώς, τα Ναυπηγεία Χαλκίδας έχουν βαρύ παρελθόν σε ό,τι αφορά την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την ασφάλεια των εγκαταστάσεών τους, αλλά και την αντεργατική τους πολιτική.

Στις 11 Μαρτίου του 2008 σημειώθηκε έκρηξη στις εγκαταστάσεις των ναυπηγείων κατά τη διάρκεια εργασιών σε δεξαμενόπλοιο, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ένας 49χρονος εργαζόμενος και να τραυματιστεί ένας ακόμη. Μια εβδομάδα αργότερα, η ΓΣΕΕ σε σχετική της ανακοίνωση «κατήγγειλε την προκλητικότατη συμπεριφορά της ιδιοκτησίας των Ναυπηγείων Χαλκίδας», αφού «με πρόφαση τη δήθεν δυσφήμηση της εταιρείας λόγω του τραγικού θανατηφόρου ατυχήματος απείλησε με κλείσιμο της εταιρείας και την απόλυση όλων των εργαζομένων». Αλλά και στις 26 Φεβρουαρίου του 2012 εκδηλώθηκε πυρκαγιά σε πλοίο που βρισκόταν εντός των εγκαταστάσεων των Ναυπηγείων Χαλκίδας.

Παράνομες αμμοβολές

Ενα ακόμη «σκοτεινό» περιστατικό σημειώθηκε τον Νοέμβριο του 2010, όταν κάτοικοι συγκέντρωσαν μέσω του Συλλόγου «Ενεργοί Πολίτες Αυλίδας» πάνω από 500 υπογραφές και έστειλαν διαμαρτυρία στους αρμόδιους κρατικούς φορείς.

Η καταγγελία αναφερόταν στη ρύπανση που προκαλείται στην περιοχή της Αυλίδας από δραστηριότητες των Ναυπηγείων Χαλκίδας (απόβλητα αμμοβολής) και της Νεοχημικής (δυσάρεστες οσμές) και σε αυτή ζητούσαν να εφαρμοστεί κατά γράμμα η περιβαλλοντική νομοθεσία.

Ο κατάλογος με τα ονόματα όσων είχαν υπογράψει τη διαμαρτυρία βρέθηκε -άγνωστο πώς- από τα γραφεία των αρμόδιων υπηρεσιών στα χέρια διαφόρων επιχειρήσεων της περιοχής.

Στη συνέχεια, οι διοικήσεις των επιχειρήσεων αυτών κάλεσαν τους εργαζομένους τους που είχαν υπογράψει, απειλώντας τους ότι θα χάσουν τη δουλειά τους ως συνέπεια αυτού που έκαναν.

Από την άλλη, η επιχείρηση έχει προχωρήσει σε απολύσεις και σε μεγάλες περικοπές των μισθών των εργαζομένων, ενώ τα περασμένα Χριστούγεννα, αντί του δώρου, κατέβαλε μόνο μια επιταγή των 30 ευρώ. Κι αυτά συμβαίνουν όταν τα Ναυπηγεία Χαλκίδας εμφανίζουν κέρδη για το 2012.

πηγή