Στην Γκιώνα, η καταστροφή είναι σε εξέλιξη με τις ευλογίες των τοπικών πολιτευτών

 H συνέντευξη που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στις Οικοτριβές  συντομευμένη  για τις ανάγκες του εντύπου. Εδώ δημοσιεύεται ολόκληρη η συζήτηση.

 

Tα Καστέλλια είναι ένα πανέμορφο χωριό στη Γκιώνα, 35 km από την Άμφισσα. Ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Δήμου Δελφών με πλούσια ιστορία και ευρήματα από τους προιστορικούς χρόνους. Στην περιοχή των Καστελλίων υπάρχουν μεγάλες ποσότητες καλής ποιότητας βωξίτη. Μια νέα εξόρυξη από την εταιρεία  S&B (Οδ. Κυριακόπουλος) προκάλεσε επεισοδιακές συνεδριάσεις στο χωριό και στο Δήμο Δελφών και ανάκληση της άδειας επέμβασης από τη Δ/νση Δασών. Η Δέσποινα Σπανούδη συζήτησε με τους Καστελλιώτες πρωτεργάτες Δημήτρη Μπάκα και Παναγιώτη Μακρή και το Γιώργο Κόλλια από την Κίνηση για τη Σωτηρία της Γκιώνας.

 Τα Καστέλλια αντέδρασαν δυναμικά ενάντια στην επιχειρούμενη νέα εξόρυξη της S&B.  Για ποιο λόγο ;

Δημ. Μπάκας:
Στην περιοχή των Καστελλίων περισσότερα από 10.000 στρέμματα είναι μεταλλεία. Τρεις  είναι πιστεύω οι λόγοι. Στα Καστέλλια γινόταν πάντα ότι ήθελε η εταιρεία που ήταν σε συνεννόηση με τους τοπικούς παράγοντες και αυτό προκαλούσε τους κατοίκους. Ο δεύτερος είναι η περσινή καταστροφή του Αη -Βασίλη ενός από δύο υψώματα στους πρόποδες των οποίων  είναι χτισμένα τα Καστέλλια. Και ο τρίτος λόγος είναι ότι πριν από ένα μήνα μάθαμε ότι έχει δοθεί έγκριση στην εταιρεία του Κυριακόπουλου να καταστρέψει και το άλλο ύψωμα την Αλεφάντω, να πάρει επιφανειακά  και τα κοιτάσματα που είναι ορατά και πολυ κοντά από τα Καστέλλια, να καταστρέψει τα κεφαλάρια και να εκθέσει το χωριό σε τεράστιο κίνδυνο από πλημμύρες, κατολισθήσεις και κατακρημνίσεις. 

Στις 19-2-2013 το Συμβούλιο Τοπικής Κοινότητας Καστελλίων αποφασίζει ομόφωνα αρνητικά στην εξόρυξη βωξίτη στην  Αλεφάντω. Στις 28-2-2003 πληροφορηθήκαμε ότι έχει δοθεί άδεια επέμβασης. Στις 4-3-2013 αναρτήσαμε και τοιχοκολλήσαμε κάλεσμα για συγκέντρωση στις 20/3 που τοιχοκολλήθηκε σε όλα τα καταστήματα. Αμέσως το Τοπικό Συμβούλιο και ο Αντιδήμαρχος έκαναν έκτακτη συνεδρίαση για ενημέρωση από την εταιρεία που όμως αυτή τη φορά δεν τα καταφέρνει ούτε με τη δωροδοκία ούτε με τις απειλές. Τελικά αποφάσισαν για Συνέλευση των κατοίκων, την ίδια μέρα με την προγραμματισμένη συγκέντρωση. Για να μην διασπαστεί το χωριό συμφωνήσαμε για ενωτική συγκέντρωση σωτηρίας του χωριού.  Η εταιρεία και οι εκφραστές της όμως είχαν άλλον σχεδιασμό. Για να  διαλύσουν τη συγκέντρωση,  έφεραν εργαζόμενους από όλη τη Φωκίδα, πολύ πριν την αρχική ώρα, με επικεφαλής τον υπεύθυνο προσωπικού της εταιρείας  και έπιασαν τις πόρτες του προαύλιου χώρου, ασκώντας πίεση σε όποιον χωριανό πήγαινε στη συγκέντρωση. Οι χωριανοί, χωρίς ενδοιασμό, γράφοντας στα παλιά τους τα παπούτσια τις προσπάθειες εκφοβισμού, συγκεντρώθηκαν την αρχικά προγραμματισμένη ώρα με υπομονή, στοιβαγμένοι σε μια αίθουσα πολύ μικρότερη των απαιτήσεων άντεξαν όλες τις προκλήσεις του αντιδημάρχου. Λίγες μέρες μετά έγινε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για το ίδιο θέμα.

 Παν.Μακρής:

Τα Καστέλλια τα τελευταία 50 χρόνια έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη πίεση, από κάθε άλλο χωριό της Φωκίδα,ς από τις μεταλλευτικές εξορύξεις του Βωξίτη. Οι κάτοικοι είδαν το φυσικό πλούτο και μαγευτικές τοποθεσίες που έζησαν παιδιά  να καταστρέφονται ή μια μετά την άλλη. Φύλλο συκής απέμειναν τα «ΚΕΦΑΛΛΑΡΙΑ» του χωριού , δηλ. οι δυο βουνοκορφές που περικλείουν τον οικισμό,  η Αλεφάντω και η Τσούκα. Με δόλιο τρόπο καταστράφηκε η Τσούκα τον ΙΟΥΛΙΟ ΤΟΥ 20011.  Η επιτυχημένη μεθόδευση  από πλευράς της εταιρείας άνοιξε την όρεξη για την άλωση και της Αλεφάντως. Το σκηνικό στήθηκε, Υπηρεσίες διαβρωμένες, Πολιτική τάξη ποδηγετημένη τοπική κοινωνία αγόμενη και φερόμενη. Μέσα στο κοινωνικό τέλμα που ευρίσκεται η χώρα μας, βρέθηκαν λίγοι άνθρωποι που αντιστάθηκαν και κοντά σε αυτούς πολλοί άλλοι που δε μπορούσαν από μόνοι τους να σηκώσουν το βάρος της αντιπαράθεσης. Κάπως έτσι γλίτωσε προσωρινά η Αλεφάντω.

Το  Δασαρχείο ανακάλεσε την άδειά του αναφέροντας ότι είχε παραβλέψει σημαντικά δεδομένα. Τι συνέπειες έχουν αυτές οι εξελίξεις; Τι στάση κράτησαν γενικά οι αρμόδιες υπηρεσίες;

Παν. Μακρής:

Η ανάκληση της απόφασης του Δασαρχείου έγινε με την αιτιολογία ότι δόθηκε εκ παραδρομής.  Απορίας άξιο  και θέμα προς διερεύνηση είναι, γιατί δεν ίσχυσε το ίδιο και στη εκμετάλλευση πάνω από την ΑΠΟΣΤΟΛΙΑ.  Εύλογο και το ερώτημα αν θα διεξαχθεί έρευνα για καταλογισμό ευθυνών σε επίορκους υπαλλήλους.  Η ενασχόληση μου με το ρόλο των Υπηρεσιών δυστυχώς έχει φέρει στο φως και το σχετικό τιμοκατάλογο παρεχομένων Υπηρεσιών και εκδουλεύσεων. Πρωταγωνίστριες σε αυτό είναι οι κεντρικές Υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ. Τον έλεγχο των τοπικών υπηρεσιών (πλην ίσως του Δασαρχείου που δρα αυτόνομα) έχει αναλάβει η τοπική Πολιτική Τάξη, λαμβάνοντας άλλου είδους ‘αντίδωρα’

Δημ. Μπάκας:

Το Δασαρχείο γνώριζε πολύ καλά τι έκανε. Ούτε «διέλαθε της προσοχής» τους η απαγόρευση που υπήρχε, ούτε «εκ πλάνης δεν λήφθηκε υπόψη» η προστατευτική επίδραση του δάσους που βρίσκεται πάνω από το χωριό. Έχουν υπάρξει αρνητικές αποφάσεις ήδη από τη δεκαετία του 80, από τη δ/νση Δασών και τον Υπουργό Γεωργίας. Τώρα εξέδωσαν την άδεια επέμβασης στηριζόμενοι σε τοπογραφικό με ημερομηνία μεταγενέστερη της αναφοράς του Δασαρχείου Άμφισσας με την οποία προτείνει την έγκριση επέμβασης (!), με συντεταγμένες διαφορετικές και με ψευδή στοιχεία στην Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ούτε άδεια επέμβασης για τους δρόμους πρόσβασης δεν υπήρχε. Αναζητούμε την απόφαση του Υπουργειού με βάση την οποία η εξόρυξη είναι «ιδιαίτερα συμφέρουσα για την εθνική οικονομία».  Η ανάκληση της απόφασης ακυρώνει προσωρινά την εξόρυξη στην Αλεφάντω, αλλά τίποτε δεν είναι οριστικό. Μπορεί να επανέλθουν στηριζόμενοι στην τροποποίηση του νόμου που ενσωμάτωσε την άδεια επέμβασης στην Απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Υπάρχουν 200 χιλιάδες τόνοι άριστου βωξίτη.

 Ποια είναι η θέση του Δήμου Δελφών και της Περιφερειακής Αρχής μέσω της επιτροπής περιβάλλοντος και της αντιπεριφερειάρχη Φωκίδας ;

Δημ. Μπάκας:
 Ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος μας επισκέπτεται όταν είναι υποχρεωτικό ή όπως πρόσφατα για να βοηθήσει την εταιρεία. Η επίσκεψη του Δημάρχου είναι αποκλειστικά στα πανηγύρια και ειδικά όταν τα όργανα είναι πληρωμένα από την S&B, ή συνεργάτες της.  Η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης δηλώνει αδυναμία να κάνει ελέγχους και η επιτροπή περιβάλλοντος δεν έχει ασχοληθεί. Επέτρεψαν την επέμβαση στο άλλο ύψωμα τον Αη-Βασίλη παρά τις καταγγελίες μας ότι η εξόρυξη επεκτάθηκε παράνομα και τους άφησαν να καταστρέψουν μια πανέμορφη περιοχή πάνω από το χωριό.
Βασικό μέλημα του Δημάρχου, των Αντιδημάρχων και των συμβούλων της πλειοψηφείας του Δήμου στα τελευταία γεγονότα ήταν να μην πραγματοποιηθεί η συγκέντρωση των κατοίκων και αφού αυτή έγινε, μάλιστα μαζική και δυναμική προσπάθησαν να την αποπροσανατολίσουν, να απαξιωθούν οι αποφάσεις της, έκαναν πως δεν είδαν το ψήφισμά της  και τις πολλές εκατοντάδες υπογραφές που το συνόδευαν.

Παν. Μακρής:
Η Πολιτική τάξη της Φωκίδας εκλέγεται με γνώμονα το ποιος θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Εταιρείας καλύτερα εξασφαλίζοντας Υπηρεσιακή Ασυλία για αυτήν.
Στη περίπτωση των Καστελλίων , όταν ο κόμπος έφτασε στο χτένι και διαμορφώθηκε η κατάσταση από τη κινητοποίηση των κατοίκων φόρεσαν το μανδύα του «Σωτήρα».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ή μεθόδευση του Δημάρχου και πρώην Νομάρχη με συνεδρίαση «σκούπα» τη προτελευταία ημέρα του χρόνου γνωμοδότησε θετικά για όσες Μ.Π.Ε. ήταν σε εκκρεμότητα μη τυχόν και δημιουργηθεί κάποιο μπέρδεμα με το νέο θεσμό της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης.
Άλλο παράδειγμα η απόκρυψη από το Δήμαρχο Γραβιάς της Μ.Π.Ε για τις εκατοντάδες διερευνητικές γεωτρήσεις στη Γκιώνα ώστε να παρέλθει η 40μερη  προθεσμία  και να καταστεί η γνωμάτευση του Δήμου θετική άνευ συγκλήσεως Δημοτικού Συμβουλίου.
Σήμερα παρά τις συνεχείς παραστάσεις ακόμα και επερωτήσεις στο Περιφερειακό Συμβούλιο ο ελεγκτικος Μηχανισμός της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης αρνείται να προβεί δε οποιοδήποτε έλεγχο των μεταλλευτικών εξορύξεων ως εκ  καθήκοντος οφείλει αλλά και διότι υπάρχουν έγγραφες καταγγελίες που συστηματικά αγνοεί.

 Έχετε κάνει και άλλες καταγγελίες για τα Καστέλλια τον τελευταίο χρόνο. Τι τύχη είχαν;

Παν. Μακρής:
Τα τελευταία δυο χρόνια ή προσοχή μας έχει εστιασθεί στην αποκατάσταση της παράνομα κατεδαφισθείσας κορυφής «ΤΣΟΥΚΑ» καθώς και στη αποκατάσταση των μεταλλευτικών εκμεταλλεύσεων πάνω από το χωριό ΑΠΟΣΤΟΛΙΑ (Κανιανη Δ, Κανιανη Ζ κ.λ.π.) για τις οποίες η εταιρεία κωλυσιεργεί και ο έλεγχος των αρμοδίων υπηρεσιών είναι ανύπαρκτος.

Δημ. Μπάκας:

Η αρχική δική μου καταγγελία έγινε πριν από ένα χρόνο στις 2/3/2012. Κατήγγειλα  ότι η μεταλλευτική εταιρεία ‘S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε.’ συστηματικά, εξόφθαλμα, προκλητικά και βάρβαρα καταπατά εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, υπουργικές αποφάσεις, νόμους και διατάξεις. Ότι δημιουργεί μια τρομακτική και μη αναστρέψιμη υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Ότι δεν πληρώνει στο ελληνικό δημόσιο ούτε ευρώ για την αξία του μεταλλεύματος. Η καταγγελία αυτή που περιέχει πλήθος φωτογραφιών που τη στηρίζουν, κατατέθηκε μαζί με μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου στον εισαγγελέα πρωτοδικών Άμφισσας. Επίσης έγινε αναφορά στο συνήγορο του πολίτη και κοινοποιήθηκε σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, το δημοτικό συμβούλιο και στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Τέλος αναρτήθηκε στο διαδίκτυο. Μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει αντικρούσει την καταγγελία αυτή ούτε στο ελάχιστο.
Ο συνήγορος του πολίτη με έγγραφό του ζήτησε από τις αρμόδιες υπηρεσίες: Επιθεώρηση Μεταλλείων Νοτίου Ελλάδος, Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και Κ.Ε.Π.ΠΕ. Στερεάς Ελλάδας να πραγματοποιήσουν αυτοψία και να απαντήσουν στη συγκεκριμένη καταγγελία. Η Επιθεώρηση Μεταλλείων Νοτίου Ελλάδος στην έκθεσή της αποποιείται την αρμοδιότητά της για το περιβάλλον, λες και είναι δικαίωμά της. Απλώς διαπίστωσαν σοβαρές παραβάσεις για την ασφάλεια και την υγιεινή των εργαζόμενων και αντί να επιβάλλουν κυρώσεις… υπενθύμισαν. Οι επιθεωρητές περιβάλλοντος απάντησαν στον συνήγορο ότι δεν έχουν χρόνο. Τελικά ήρθαν τον Σεπτέμβρη του 2012 και τον Δεκέμβρη μας έδωσαν μια σελίδα με την οποία μεταφέρουν την εφαρμογή των περιβαλλοντικών όρων για μετά την λήξη τους, ενώ στην Κ.Υ.Α. έγκρισής τους ορίζεται ότι η εφαρμογή των περιβαλλοντικών όρων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του έργου. Για την τήρηση αυτών των όρων υπάρχει αυτή η υπηρεσία.
Τα Κ.Ε.Π.ΠΕ. που έπρεπε να επέμβουν αμέσως έστω και με πιθανολογούμενη ρύπανση, ένα χρόνο μετά την καταγγελία δεν έχουν συντάξει έκθεση αυτοψίας. Χωρίς την παραμικρή αμφιβολία ρύπανση υπάρχει, υποβάθμιση του περιβάλλοντος υπάρχει, οι περιβαλλοντικοί όροι δεν τηρούνται, αποκατάσταση δεν γίνεται, η δημόσια περιουσία εξευτελίζεται. Ελεγκτικές υπηρεσίες υπάρχουν. Ελεγκτές υπάρχουν, μέσα διατίθενται, αλλά θέληση δεν υπάρχει. Ωστόσο, έχω καταθέσει τις ανταπαντήσεις μου και σε αυτούς που έχουν απαντήσει και σε αυτούς που δεν έχουν απάντήσει στην καταγγελία μου, στον αρμόδιο ανακριτή που με κάλεσε για κατάθεση και ελπίζω να δοθεί συνέχεια.

Ποιες θα είναι οι εξελίξεις από εδώ και πέρα. Τι θέλετε για το μέλλον για την περιοχή σας;

Δημ. Μπάκας:
Τα Καστέλλια είναι χωριό που δεν μπορεί να αξιοποιήσει τα βουνά του όσο υπήρχαν, τα νερά του όσο υπήρχαν, τις ομορφιές της φύσης του για την ανάπτυξη διαφόρων δραστηριοτήτων και οικοτουρισμού. Γιατί όπου να στρέψεις το βλέμμα σου υπάρχουν ξεκοιλιασμένα βουνά, πράγμα που προφανώς αηδιάζει όσους ασχολούνται ή στοιχειωδώς αγαπούν την φύση, αλλά και κάθε στοιχειωδώς σκεπτόμενο άνθρωπο. Η κατάσταση αυτή είναι μη αναστρέψιμη και συνεχώς επιδυνώνεται. Η φύση βιάζεται τα νερά στραγίζουν και κατακριμνίζονται στις τρύπες των πολύ πυκνών και μεγάλων σε βάθος γεωτρίσεων. Νομοτελειακά αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, όλη η περιοχή θα καταντύσει κρανίου τόπος. Τα Καστέλλια ήταν ένα χωριό με μεγάλη κτηνοτροφία, πάνω από 40.000 γιδοπρόβατα, παράλληλα στην καλλιέργεια κάθε σπιθαμής γης. Σήμερα με ανύπαρκτες καλλιέργειες τα γιδοπρόβατα είναι κάτω από 1000 εφόσον έχουν καταστραφεί όλοι οι βοσκότοποι από την εξόρυξη βωξίτη, έχουν καταστραφεί οι πηγές που ξεδιψούσαν τα ζώα και έχουν κοπεί τα περάσματα επικοινωνίας των βοσκοτόπων.          Η γεωργία είναι ανύπαρκτη χωρίς στοιχειώδεις υποδομές (αναδασμός, άρδευση, αγροτικοί δρόμοι). Όλα έχουν προσαρμοστεί στα συμφέροντα του εκμεταλλευτή.
Ποιός είπε και από που συμπεραίνεται ότι μιά περιοχή που διαθέτει ορυκτό πλούτο δεν έχει κανένα δικαίωμα στη ζωή, πρέπει να καταστραφεί σε όφελος κάποιων μετόχων που φορολογούνται στο Λουξεμβούργο ή αλλού χωρίς να πληρώνει ούτε ένα ευρώ στο ελληνικό δημόσιο για το μετάλλευμα.

Σε μία περιοχή που ορίζεται για κάποια επιβαρυντική δράση και μαλιστα όταν αυτή δεν είναι αειφόρος από την ίδια της τη φύση, όπως οι εξορύξεις, για να υπάρξει βιώσιμη αναπτυξη πρέπει να παρθούν μέτρα και να ενισχυθούν δράσεις που ισορροπούν τουλάχιστον τις ζημιές και να φέρουν συνολικά θετικά αποτελέσματα.
Ένα τμήμα του πλούτου που παράγεται στην περιοχή πρέπει να μείνει σε αυτήν. Θέλουμε να εφαρμοστούν οι περιβαλλοντικοί όροι, να μην προχωρήσει η εξόρυξη στην Αλεφάντω και να γίνουν νέες μελέτες για τις επιπτώσεις των εξορύξεων στα νερά της περιοχής. Θέλουμε να δοθεί η δυνατότητα μέσα από τα χωροταξικά σχέδια που εκπονούνται για το Δήμο και για την Περιφέρεια να αποκτήσουμε  δυνατότητες επιβίωσης.

Παν. Μακρής:

Αν δεν υπάρξει πολιτική αλλαγή  ώστε  να υπάρξει βούληση  ο βωξίτης να εκμεταλλεύεται προς όφελος του Ελληνικού κράτους της τοπικής κοινωνίας και  του Περιβάλλοντος, οι πολύ λίγοι που κατά καιρούς αντιδρούν στη ληστρική εκμετάλλευση δε θα αντέξουν για πολύ. Η εταιρεία διαβρώνει τη τοπική κοινωνία και το ελληνικό κράτος μεθοδευμένα σε καθημερινή βάση, ώστε η επικράτηση της στο προτεκτοράτο ης που ονομάζεται Φωκίδα θάναι ολοκληρωτική.

Όταν δε εξαντληθούν τα αποθέματα βωξίτη το μόνο ρόλο που θα μπορεί να παίξει η Φωκίδα θάναι σκηνικό ταινιών επιστημονικής φαντασίας ως πλανήτης ΑΡΗΣ.

 Γιώργος Κόλλιας:

Οι εξελίξεις απ’ εδώ και πέρα δεν μπορούμε να ξέρουμε ποιες ακριβώς θα είναι. Πιστεύω ότι η εταιρεία θα προσπαθήσει πολύ σύντομα να επανέλθει μιας και η περιοχή έχει πολύ καλής ποιότητας βωξίτη, παρότι επανειλημμένα έχει διαβεβαιώσει ότι «θα είναι και η τελευταία επιφανειακή εκμετάλλευση».

Οι τελευταίες εξελίξεις από το Συμβούλιο της Επικρατείας για το θέμα των εξορύξεων χρυσού στη Χαλκιδική είναι δυστυχώς αρνητικές. Το ΣτΕ απέρριψε την προσφυγή κατά της Α.Ε.Π.Ο. θεωρώντας
ότι είναι σύμφωνη με τη νομοθεσία και αυτό κατά τη γνώμη μου προοιωνίζει και την απόφαση για την προσφυγή που έχουμε κάνει κατά του Ειδικού Χωροταξικού πλαισίου της Βιομηχανίας και το
οποίο η απόφαση του ΣτΕ σε πάρα πολλά σημεία το επικαλείται. Εξ άλλου οι «τοπικοί άρχοντες» μας το έχουν πει δημόσια και κατ’ επανάληψη, ότι η περιοχή μας είναι μεταλλευτική.
Τώρα τι θα ήθελα εγώ για το μέλλον της περιοχής μας. Θα ήθελα οι τοπικές κοινωνίες παίρνοντας οι ίδιες τις τύχες στα χέρια μας, μέσα από ένα γόνιμο διάλογο με ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων, να συνθέσουμε και έτσι να διαμορφώσουμε το μέλλον μας. Ειδικά σήμερα μέσα σ’ αυτό το νέο τοπίο να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε πάνω στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, στην κτηνοτροφία, τον αγροτουρισμό και τον εναλλακτικό λεγόμενο τουρισμό και σε ότι άλλο προκύψει από το διάλογο.
Πιστεύω ότι η Φωκίδα και ειδικότερα η περιοχή μας είναι ένα μεγάλο παράδειγμα πώς η μεταλλεία τελικά δεν οδήγησε στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων των περιοχών μας, αλλά στην υποβάθμιση και στη φτώχεια. Η «μονοκαλλιέργεια» της εξόρυξης βωξίτη έχει οδηγήσει τη Φωκίδα να είναι ένας από τους φτωχότερους νόμους της χώρας (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία)και ταυτόχρονα τους ιδιοκτήτες των εταιρειών εξόρυξης στους πιο πλούσιους.
Αν οι τοπικές κοινωνίες δεν αντιδράσουμε και δεν προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε άλλες λύσεις, να συνθέσουμε και να απαιτήσουμε αυτά τα οποία θέλουμε για τον τόπο μας, τότε θα
συνεχίσουμε να ξεπουλάμε τον τόπο μας στις μεταλλευτικές εταιρείες, πάντα βέβαια στα πλαίσια μιας «νομιμότητας» και ενός χουντικού μεταλλευτικού κώδικα που περιέργως δεν τον αλλάζει κανείς.