Μυτιληναίος: Σαμαρικές μεθοδεύσεις για εύκολα κέρδη

αναδημοσίευση από το unfollow

Ο μεγαλοεπιχειρηματίας έχει καταφέρει να αγοράζει από τη ΔΕΗ πάμφθηνο ρεύμα, ενώ την ίδια στιγμή της πουλάει σε πολλαπλάσια τιμή το ρεύμα που παράγει ο ίδιος. Αυτό το πέτυχε με μεθοδευμένες κινήσεις και μετά από άδειες που του εξασφάλισαν οι κυβερνήσεις Καραμανλή, Παπανδρέου και, τώρα, η κυβέρνηση Σαμαρά.

 Του Λευτέρη Χαραλαμπόπουλου και της Έφης Γιαννοπούλου

Αποικιοκρατικές συμβάσεις, φωτογραφικοί νόμοι και χαριστικές ρυθμίσεις έστρωσαν το έδαφος πάνω στο οποίο χτίστηκαν τα κέρδη του ομίλου Μυτιληναίου. Με όχημα την εταιρεία ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε, ο μεγαλοεπιχειρηματίας αγοράζει από τη ΔΕΗ πάμφθηνο ρεύμα για τις ανάγκες της παραγωγής του, ενώ την ίδια στιγμή πουλάει στη ΔΕΗ σε πολλαπλάσια τιμή το ρεύμα που παράγει ο ίδιος. Οι κυβερνήσεις του Κ. Καραμανλή και του Γ. Παπανδρέου υπέθαλψαν αυτό το σκάνδαλο. Και η κοροϊδία συνεχίζεται: στις 28 Φεβρουαρίου, η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου αποφάσισε να προσφέρει 35% επιπλέον έκπτωση στο ρεύμα που προμηθεύεται ο όμιλος Μυτιληναίου από τη ΔΕΗ για την επόμενη διετία! Το σκανδαλώδες δώρο των κυβερνώντων στον όμιλο Μυτιληναίου θα το καρπωθούν και όλοι οι βιομήχανοι της χώρας που κάνουν χρήση ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής τάσης.

Οι νέες προκλητικές μειώσεις ρεύματος που «κέρδισε» η ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ αποτελούν συνέχεια των προκλητικών προνομίων που έχει εξασφαλίσει ο όμιλος Μυτιληναίου διαχρονικά: Προνομιακή τιμή ρεύματος, παρά τις ενστάσεις της ΔΕΗ και τις αποφάσεις της ΕΕ περί «αλλοίωσης των συνθηκών ανταγωνισμού». Άδεια για την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τις ανάγκες της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ, που στη συνέχεια τροποποιήθηκε ώστε να μπορεί να εμπορεύεται το παραγόμενο ρεύμα. Γενναίο «κούρεμα» των χρεών του ομίλου προς τη ΔΕΗ. Πλουσιοπάροχες κρατικές και κοινοτικές επιδοτήσεις. Ο Ε. Μυτιληναίος, άλλοτε με ανοιχτούς εκβιασμούς ότι θα προχωρήσει στο κλείσιμο των επιχειρήσεών του και άλλοτε χάρη στον υπερβάλλοντα ζήλο πρωθυπουργών και υπουργών, έχει κατακτήσει επάξια τη θέση ενός από τους πλέον ευνοούμενους επιχειρηματίες του τόπου.

Κράτος εν κράτει

Η ιστορία της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε, όπως είναι η τωρινή ονομασία της εταιρείας, χαρακτηρίζεται από σειρά αποικιοκρατικών συμβάσεων, που μετρά ήδη πάνω από 40 χρόνια. Το εργοστάσιο κατασκευάστηκε κατά τη δεκαετία του ’60 από τη γαλλική μητρική εταιρεία PECHINEY. Η «επένδυση» της ΠΕΣΙΝΕ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στη νεότερη ιστορία του τόπου. Η σύμβαση μεταξύ της τότε ελληνικής κυβέρνησης και της γαλλικής εταιρείας για την κατασκευή της «Αλουμίνιον της Ελλάδος ΒΕΑΕ» κυρώθηκε με το Νομοθετικό Διάταγμα 4110 στις 27 Αυγούστου 1960. Το γαλλικό μονοπώλιο εξασφάλισε την ανέγερση εγκαταστάσεων στην περιοχή του Αγίου Νικολάου Βοιωτίας και την αξιοποίηση των πλούσιων κοιτασμάτων βωξίτη στη Στερεά Ελλάδα για την παραγωγή αλουμίνας και αλουμινίου.

Ταυτόχρονα, η ΠΕΣΙΝΕ λάμβανε το σκανδαλώδες προνόμιο να αγοράζει ρεύμα από τη ΔΕΗ σε τιμή πολύ κατώτερη του κόστους. Ενδεικτικά, η ΠΕΣΙΝΕ πλήρωνε 7 δραχμές ανά κιλοβατώρα, όταν οι οικιακοί καταναλωτές πλήρωναν τα τριπλάσια, περίπου 22 δραχμές! Η συγκεκριμένη σύμβαση είχε διάρκεια 33 χρόνια. Το 1993, η κυβέρνηση Μητσοτάκη παρέτεινε το αποικιοκρατικό καθεστώς για άλλα 13 χρόνια, μέχρι το 2006. Αυτή η πολιτική είχε ως αποτέλεσμα η (κατά 100% κρατική τότε) ΔΕΗ να χάνει εκατομμύρια δραχμές και στη συνέχεια ευρώ σε ετήσια βάση, τα οποία φορτώνονταν στις πλάτες των ελλήνων φορολογουμένων.

Το 2003 ο καναδικός όμιλος ALCAN εξαγόρασε την ΠΕΣΙΝΕ. Το 2004 ο όμιλος Μυτιληναίου εξαγόρασε το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της ALCAN. Έτσι, η ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ κατέληξε στα χέρια του έλληνα επιχειρηματία, μαζί με όλες τις ευνοϊκές παροχές. Όταν το Μάρτιο του 2006 έληξε το καθεστώς των αποικιοκρατικών τιμολογίων, ο όμιλος Μυτιληναίου αρνήθηκε να πληρώσει με τις νέες τιμές που επιχείρησε να του επιβάλει η ΔΕΗ και κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα. Η ΔΕΗ πέτυχε την παύση των ασφαλιστικών μέτρων μόλις το 2008. Τότε τα χρέη του ομίλου Μυτιληναίου προς τη ΔΕΗ ανέρχονταν ήδη στα 107,6 εκατομμύρια ευρώ. Ακολουθούν παζάρια, απειλές για κλείσιμο της επιχείρησης και σωρεία κυβερνητικών παρεμβάσεων, που καταλήγουν το Μάιο του 2010 σε συμβιβαστική λύση με τη διαιτησία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ). Το χρέος που είχε συσσωρευτεί ήταν 107,6 εκατομμύρια ευρώ, αλλά κουρεύτηκε σε 82,6 εκατ. ευρώ. Με την ίδια απόφαση η ΔΕΗ υποχρεωνόταν να πουλάει στην ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ το ρεύμα στη μισή τιμή από αυτήν που πληρώνει ο μέσος καταναλωτής. Έτσι ο όμιλος Μυτιληναίου διατήρησε το αποικιοκρατικό καθεστώς, αγοράζοντας ρεύμα με 36,6 ευρώ/mwh (μεγαβατώρα), όταν ο μέσος καταναλωτής αγόραζε με 80 ευρώ/mwh.

Ωστόσο, η ΔΕΗ συνέχισε να διεκδικεί την αναπροσαρμογή των τιμολογίων, και η επιχείρηση ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ συνέχισε να μην πληρώνει. Και από τις εξελίξεις φαίνεται ότι… ορθά έπραττε. Το Νοέμβριο του 2013 εκδόθηκε η τελική απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου. Η απόφαση της Διαιτησίας ορίζει ως τελική αγορά ρεύματος της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ από τη ΔΕΗ τα 36,6 ευρώ/mwh, με αναδρομική μάλιστα ισχύ από την 1η Ιουλίου 2010. Σύμφωνα με τη ΓΕΝΟΠ, μόνο από αυτή την απόφαση η ΔΕΗ χάνει αναδρομικά 109 εκατ. ευρώ! Το 2011 η χώρα καταδικάζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παράνομη κρατική ενίσχυση υπέρ της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΑΕ και ο επιχειρηματίας καλείται να πληρώσει στη ΔΕΗ το ποσό των 17,5 εκατ. ευρώ. Και αυτός ο σκόπελος ξεπεράστηκε. Η υπόθεση εκκρεμεί ακόμη στα δικαστήρια, και ο επιχειρηματίας δεν έχει πληρώσει τίποτα.

Αγοράζει πάμφθηνα, πουλάει πανάκριβα

Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ δεν αρκέστηκαν στην παροχή φθηνού ρεύματος στον όμιλο Μυτιληναίου. Με διαδοχικές νομοθετικές παρεμβάσεις και κρατικές επιδοτήσεις τού πρόσφεραν απλόχερα το δικαίωμα αρχικά να κατασκευάσει δικό του εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος και στη συνέχεια την άδεια να πουλά το ρεύμα που παράγει στη ΔΕΗ και μάλιστα σε εξωφρενικές τιμές!

Το 2001, η ΠΕΣΙΝΕ πήρε άδεια για την κατασκευή μίας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και ατμού ισχύος 210 MW, για τις ανάγκες του εργοστασίου της σε ηλεκτρική και θερμική ενέργεια. Με σκανδαλώδη τρόπο, ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Άκης Τσοχατζόπουλος αποδέχθηκε ότι η συγκεκριμένη αυτοτελής μονάδα, δεν ήταν μία αλλά… τρεις. Αφού η μία μονάδα βαφτίστηκε τρεις, κι αφού στη συνέχεια αυξήθηκε η ισχύς της στα 334 MW, η ΠΕΣΙΝΕ κατάφερε να εισπράξει τριπλή επιδότηση, συνολικού ύψους 39,26 εκατ. ευρώ.

Το σχέδιο για την κατασκευή της ηλεκτρικής μονάδας, μαζί με τις άδειες και τις επιδοτήσεις, δόθηκαν στον Μυτιληναίο ως προίκα το 2005, όταν αγόρασε έναντι 79 εκατ. ευρώ το εργοστάσιο. Με την υπ’ αριθμόν 160645/14-7-2006 απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ ο Μυτιληναίος προχωρά στην κατασκευή της μονάδας φυσικού αερίου και επιδοτείται με 16 εκατ. ευρώ από την κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή.

Ουσιαστικά, με όχημα την ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ, στο όνομα της οποίας έχουν απαλλοτριωθεί εκτάσεις γης με τον δεσμευτικό όρο να εξυπηρετείται η δραστηριότητα του εργοστασίου αλουμινίου, ο επιχειρηματίας προχωρά στην κατασκευή μονάδας παραγωγής ρεύματος με στόχο να ξεκινήσει τις κερδοφόρες μπίζνες στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Κι ενώ η μονάδα είχε πάρει αρχικά άδεια Αυτοπαραγωγού Ηλεκτρισμού Θερμότητας, δηλαδή το δικαίωμα να παράγει ρεύμα για τις δικές της ανάγκες, απαιτεί να μπορεί να πουλά το ρεύμα που παράγει! Ο τότε υφυπουργός Ανάπτυξης Χρ. Φώλιας αποδέχεται το αίτημα του ομίλου και αξιοποιώντας την απόφαση της πλειοψηφίας της ΡΑΕ (με ψήφους 4-3), μετατρέπει την άδεια Αυτοπαραγωγού σε άδεια ανεξάρτητου Συμπαραγωγού (ΣΗΘ). Η κυβερνητική απόφαση έδωσε τη δυνατότητα στην ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ να πουλά την ενέργεια που παράγει στην ελεύθερη αγορά προς 55 ευρώ/mwh, ενώ την ίδια στιγμή αγόραζε από τη ΔΕΗ την ενέργεια που κατανάλωνε προς 36,6 ευρώ/mwh – με αποτέλεσμα αφενός τεράστια κέρδη, αφετέρου συνεχιζόμενη ζημία για την κρατική ΔΕΗ.

Το 2010 δίνεται νέο «πεσκέσι» στον όμιλο Μυτιληναίου από την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου. Η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΠΕΚΑ) Τίνα Μπιρμπίλη μετατρέπει την άδεια ΣΗΘ σε άδεια ΣΗΘΥΑ. Προσθέτει δηλαδή τον τίτλο «υψηλής αποδοτικότητας» στη μονάδα του ομίλου Μυτιληναίου. Με αυτό τον τρόπο, η μονάδα αποκτά τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ο όμιλος Μυτιληναίου εξασφαλίζει ευνοϊκότερη τιμή πώλησης σε σχέση με τους άλλους παραγωγούς φυσικού αερίου, ενώ το ρεύμα που παράγει έχει προτεραιότητα στην απορρόφηση. Τουτέστιν, παραγωγή με μηδενικό ρίσκο. Ωστόσο η Τ. Μπιρμπίλη παρείχε το προνόμιο των ΑΠΕ μόνο για τα 35 MW από το σύνολο 340 MW της μονάδας του Μυτιληναίου.

Ο Μυτιληναίος όμως πιέζει την κυβέρνηση για ακόμα ευνοϊκότερες ρυθμίσεις. Η Τ. Μπιρμπίλη απομακρύνεται, και τη θέση της αναλαμβάνει ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Ο νέος υπουργός φέρνει το Ν. 4001/2011, όπου συμπεριλαμβάνεται το φωτογραφικό άρθρο 197, μέσω του οποίου καταργείται ο περιορισμός των 35 MW και ολόκληρη η παραγωγή των 340 MW του εργοστασίου του Μυτιληναίου εκλαμβάνεται ως ΑΠΕ. Τελικά, ο όμιλος Μυτιληναίου φτάνει να πουλά το σύνολο της παραγωγής του στην τιμή των 90 ευρώ/mwh αντί των 50 ευρώ/mwh, που είναι η οριακή τιμή συστήματος (ΟΤΣ). Μιλάμε για κέρδη που φτάνουν κατ’ έτος τα 70 με 80 εκατ. ευρώ!

Το πάρτι όμως δεν σταματά εδώ. Με απόφασή του (Δ5-ΗΛ/Γ/Φ1/749/22-3-2012), ο νυν υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης, σε εκτέλεση του νόμου 4001/2001, εισήγαγε κι άλλες φωτογραφικές ρυθμίσεις ώστε να αρθούν μια σειρά από «εμπόδια» και να αξιοποιήσει ο όμιλος Μυτιληναίου το σύνολο των ευεργετημάτων του άρθρου 197. Στην υπουργική απόφαση έχει ενταχθεί μαθηματικός τύπος, βάσει του οποίου το ρεύμα από τις μονάδες ΣΗΘΥΑ θα πληρώνεται με τιμολόγιο αιολικής ενέργειας (ΑΠΕ) συν τη ρήτρα φυσικού αερίου – δηλαδή με 130 ευρώ ανά μεγαβατώρα αντί των 90 ευρώ που εισπράττουν οι μονάδες φυσικού αερίου πουλώντας ρεύμα στην ελεύθερη αγορά! Το περιβόητο τέλος ΑΠΕ πλέον ονομάζεται ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Ρύπων) και το πληρώνουν οι οικιακοί καταναλωτές μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος. Το τέλος αυτό έχει αυξηθεί κατά 6.933% μέσα σε δυόμισι χρόνια κι από 0,30 ευρώ/MWH, έφτασε τα 20,8 ευρώ! Το επιπλέον σκάνδαλο στην υπόθεση είναι ότι ο όμιλος Μυτιληναίου εισπράττει από το συγκεκριμένο τέλος ως ΑΠΕ παρότι καίει ορυκτό καύσιμο –φυσικό αέριο– για την παραγωγή ρεύματος…

Μολύνει, αλλά κερδίζει

Ακούγεται οξύμωρο, αλλά η επιχείρηση που κάνει χρήση των ευνοϊκών ρυθμίσεων που σχετίζονται με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος, έχει αποδεδειγμένα καταδικαστεί για μόλυνση του περιβάλλοντος. Από το 2009, ο Σταύρος Δήμας, τότε Επίτροπος της ΕΕ για το περιβάλλον, δήλωνε ότι η ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ έχει μπει στη μαύρη λίστα για παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας όσον αφορά τη μόλυνση του περιβάλλοντος. Συνεχείς είναι οι καταγγελίες από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις της περιοχής. Κατά διαστήματα του επιβάλλονται πρόστιμα – ακόμη και ο Παπακωνσταντίνου το 2012 αναγκάστηκε να του επιβάλλει πρόστιμο 156.000 ευρώ, ουδείς όμως γνωρίζει αν τελικά αυτά τα χρήματα πληρώθηκαν ποτέ.

Άλλωστε, η ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ έχει το μοναδικό προνόμιο να δίνει μόνη της τα στοιχεία που αφορούν τη ρύπανση στην περιοχή, αφού ουδέποτε η Περιφέρεια εγκατέστησε ανεξάρτητους σταθμούς μετρήσεων, όπως ζητούν οικολογικές οργανώσεις και ειδικοί επιστήμονες. Φαίνεται ότι ο Όμιλος Μυτιληναίου έχει τον τρόπο του και με τους τοπικούς άρχοντες, καθώς η μόνιμη απειλή είναι η απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας σε περίπτωση που κλείσει το εργοστάσιο.

Έχει τον τρόπο του να ξεπερνά και άλλους σκοπέλους: όταν εντοπίστηκε ερυθρά ιλύς στον Κορινθιακό Κόλπο, ο Μυτιληναίος «πούλησε» ως κοινωνική ευθύνη της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ την αναγκαστική συμμόρφωσή της με τη σχετική κοινοτική οδηγία. Η εναπόθεση των αποβλήτων στη θάλασσα σταμάτησε και πλέον η επεξεργασία γίνεται στην ξηρά, το προϊόν της επεξεργασίας ωστόσο εναποτίθεται και πάλι στον Κορινθιακό Κόλπο, με άγνωστες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Έκπτωση στην έκπτωση!

Το κερασάκι στην τούρτα των σκανδαλωδών διευκολύνσεων προς τον επιχειρηματία Ε. Μυτιληναίο, αλλά και άλλους βιομήχανους που θα ευεργετηθούν, είναι η τελευταία απόφαση της κυβέρνησης για την παροχή μεγάλων μειώσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα για τις βιομηχανίες. Στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της ΔΕΗ στις 28 Φεβρουαρίου, ο βασικός μέτοχος της εταιρείας, δηλαδή το ελληνικό δημόσιο, εισηγήθηκε και πέρασε εκπτώσεις που φτάνουν έως και 35%, με ισχύ για δύο έτη (1+1) από 1-1-2014. Η απόφαση καταψηφίστηκε από τον εκπρόσωπο των εργαζομένων της ΔΕΗ. Ως εκ τούτου, η νέα τιμολογιακή πολιτική της ΔΕΗ προβλέπει γενική έκπτωση 10% για όλες τις βιομηχανίες υψηλής τάσης, επιπλέον μείωση κατά 10% για όλες τις βιομηχανίες που καταναλώνουν ετησίως περισσότερες από 100.000 mwh, ενώ για όσες λειτουργούν τη νύχτα ή τα σαββατοκύριακα παρέχεται επιπλέον έκπτωση 25%!

Μόνο για τον όμιλο Μυτιληναίου, οι συγκεκριμένες εκπτώσεις μεταφράζονται σε κέρδη δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η κατανάλωση της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ αντιστοιχεί σε πάνω από το 5% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στη χώρα! Για τη ΔΕΗ, αυτό σημαίνει χασούρα εκατομμυρίων ευρώ, η οποία είναι σίγουρο ότι θα επιβαρύνει και πάλι τα νοικοκυριά.

Το όργιο των ευνοϊκών ρυθμίσεων για έναν μόνο επιχειρηματία εικονογραφεί εύγλωττα τη χρεοκοπία των κρατικών ταμείων και τη μετατροπή των δημόσιων επιχειρήσεων σε «προβληματικές». Δίνει ταυτόχρονα την απάντηση για το πώς δημιουργήθηκαν οι «μεγιστάνες» τύπου Μυτιληναίου σε αυτήν τη χώρα. Μιλάμε για τον ιδιοκτήτη ενός ομίλου που ήδη από το 2012 έχει προχωρήσει σε δραστικές μειώσεις των μισθών των εργαζομένων του στο όνομα της κρίσης. Μιλάμε για μια επιχείρηση που τιμολογεί το ρεύμα που πουλά ως ΑΠΕ, ενώ την ίδια ώρα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αέριων ρύπων και αποβλήτων της χώρας!